“เก๊าไม้ เอสเตท 1955”
คาเฟ่แห่งแรกในไทย คว้ารางวัลอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมจากยูเนสโก
นับเป็นเรื่องน่ายินดียิ่ง เมื่อ องค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) หรือ ยูเนสโก (UNESCO) เอเชีย-แปซิฟิก มอบรางวัลการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรม (Cultural Heritage Conservation) สาขา การออกแบบใหม่ในบริบทมรดก (New Design in Heritage Contexts) ประจำปี 2018 ให้แก่ “เก๊าไม้ เอสเตท 1955” (Kaomai Estate 1955) คาเฟ่สุดฮิป ซึ่งเป็นส่วนต่อขยายของเก๊าไม้ล้านนา รีสอร์ท ในอำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ ถือเป็นครั้งแรกที่โครงการจากประเทศไทยได้รับรางวัลในสาขานี้ ผ่านเกณฑ์การให้รางวัลของ UNESCO Asia Pacific
โครงการ เก๊าไม้ เอสเตท 1955 ริเริ่มขึ้นในปี ค.ศ.2016 โดยพื้นที่ดั้งเดิมของโครงการเป็น พื้นที่โรงงานบ่มใบยาสูบอายุกว่า 60 ปี ประกอบไปด้วย อาคารโรงบ่มใบยาสูบ 50 หลัง แวดล้อมไปด้วยต้นไม้ใหญ่ที่มีอายุมากถึงหลักร้อยปี ปัจจุบัน เก๊าไม้ล้านนา รีสอร์ท เป็นที่รู้จักจากการนำโรงบ่มเก่ามาบูรณะเป็นอาคารห้องพักจำนวน 34 ห้อง ภายใต้ร่มเงาของต้นไม้ใหญ่และต้นตีนตุ๊กแกและดีปลีที่ปกคลุมพื้นผิวของอาคารเก่าอย่างสวยงาม
โดยมีการปรับปรุงแนวโรงบ่มบริเวณส่วนด้านหลังของรีสอร์ต พร้อมกับการบูรณะอาคารโรงบ่มบางส่วนให้กลายเป็นพิพิธภัณฑ์ ที่บอกเล่าความเป็นมาของพื้นที่ รวมไปถึงคาเฟ่ ซึ่งดัดแปลงอาคารจากโรงบ่มแฝดหลังเดียวของพื้นที่ และการปรับภูมิทัศน์ด้านหลังคาเฟ่ ให้กลายเป็นลานอัฒจันทร์ดิน สำหรับการทำกิจกรรมภายนอก และตรอกประวัติศาสตร์หลายเส้นทางอันเป็นการให้ความรู้เรื่องราวของพื้นที่ ทั้งในเชิงสถาปัตยกรรมและธรรมชาติ
พร้อมกันนั้นได้มีการจัดแสดงข้อมูลของโรงบ่มในแต่ละยุคสมัย พร้อมรายชื่อพรรณไม้กว่าร้อยสายพันธุ์และสัตว์ป่ าโดยเฉพาะนกทั้งหมดกว่า 50 ชนิดในพื้นที่ เพื่อให้ข้อมูลให้กับผู้มาเยือนในหลักการพิพิธภัณฑ์กลางแจ้ง ซึ่งการพัฒนาโครงการ เก๊าไม้ เอสเตท 1955 นี้ เจ้าของโครงการและผู้ออกแบบมีความตั้งใจที่จะอนุรักษ์ มรดกทางสถาปัตยกรรม จากโครงอาคารโรงบ่มใบยาสูบเก่าดั้งเดิม ไปพร้อมๆ กับต้นไม้ใหญ่และธรรมชาติในพื้นที่ ให้คงอยู่ให้นานที่สุด พร้อมกับให้ความรู้และจิตสำนึกจากมรดกและเรื่องราวในอดีตที่ผ่านมาของท้องถิ่นสันป่าตองให้กับชุมชนและผู้มาเยือน ผ่านการท่องเที่ยวเชิงยั่งยืน
ความตั้งใจผนวกกับคุณสมบัติอันครบถ้วน อาทิ ความเข้าใจอย่างแท้จริงในสถานที่ การบรรลุความสำเร็จในด้านเทคนิคของการอนุรักษ์โครงการและผลกระทบของโครงการต่อสังคมและนโยบายต่างๆ ทำให้ “เก๊าไม้ เอสเตท 1955” (Kaomai Estate 1955) สามารถคว้ารางวัล New Design in Heritage Contexts ประจำปี 2018 จากยูเนสโก เอเชีย-แปซิฟิค (UNESCO Asia Pacific) ได้เป็นผลสำเร็จ
ทั้งนี้ ยูเนสโก เอเชีย-แปซิฟิค มีการริเริ่มการมอบรางวัลในสาขา New Design in Heritage Contexts ในปี 2005 ให้กับโครงการที่มีสิ่งปลูกสร้างใหม่ ผ่านการออกแบบอันโดดเด่นให้กลมกลืนกับบริบทในอดีต เพื่อเป็นส่วนหนึ่งของการสนับสนุนการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมอย่างยั่งยืน
ข้อมูลอ้างอิง
https://bangkok.unesco.org/content/winners-announced-2018-unesco-asia-pacific-awards-cultural-heritage-conservation?fbclid=IwAR2Z53lyRrbFUOwjAzJntUenxPM_-SJRltnMMOskcxAofG5ZBn7BppAT0wY
